Güz bitti, Refik Durbaş gitti bir yıl önce bugün. Sonbaharın son günü, 30 Kasım. Ömrünün Sonbaharını son gününe sığdırdı 74 yaşlık olarak.
Güz bitti, Refik Durbaş gitti bir yıl önce bugün. Sonbaharın son günü, 30 Kasım. Ömrünün Sonbaharını son gününe sığdırdı 74 yaşlık olarak. Anılarına saygıyla, şiirlerine sevgiyle güle güle Usta demek düştü bize.
“Elim sanata düşer usta
Dilim küfre, yüreğim acıya
Ölüm hep bana
Bana mı düşer usta?
Sevda ne yana düşer usta,
Hicran ne yana?
Yalnızlık hep bana
Bana mı düşer usta?
Gurbet ne yana düşer usta,
Sıla ne yana?
Hasret hep bana
Bana mı düşer usta?”
diye sormuştu Refik Durbaş.
Erzurum’un Pasinler ilçesinde doğmuş, Liseyi İzmir’de bitirmiş. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden bitirmeden ayrılmış. Kerim İncesu tarafından yapılan ve KIYI dergisinde yayınlanan röportajında: “Çocukluğumun ilk on yılı Erzurum’da geçti. 21 yaşına kadar İzmir’de yaşadım, bunun iki yılı Salihli’de… 1965’te, 21 yaşında İstanbul’a geldim, üniversiteye… 1965’ten beri de İstanbul’dayım, arada sırada İzmir’e giderim bağlarımı koparmamak için. Çünkü annemin mezarı ve anne tarafından akrabalarım İzmir’de” diyor.
Şiiri “iki sevda arasında kara sevda” olarak tanımlayan Refik Durbaş, kendi yaşamını “-“… Düşlerini Attilâ İlhan’ın şiirleri ve ucuz şarapların kokusuyla yıkayan, çiçeği burnunda şair”ken nasıl bir gelecek düşlemiştiniz?
-Geleceğe yönelik, büyük, çok büyük düşlerim olmadı. Çalışmaktan düş kurmaya fırsat kalmıyordu ki… Ortaokul üçüncü sınıftan liseyi bitirene kadar ki üç yıllık liseyi de altı yılda bitirdim, okul dışında hep çalıştım, üniversiteye gelene kadar. Babam yaz aylarında Ege köylerinde içme suyu işleri yapıyordu. Her yaz onun yanında çalışıyordum. Bergama’da, Foça’da, Soma’da, Salihli Demirköprü Barajı yapıldıktan sonra sular altında kalıp da yeniden kurulan Köprübaşı ve Borlu gibi köylerde, Menemen’de ve başka Ege köylerinde… Bunun dışında matbaada mücellithanede çalıştım, tütün ve incir mağazalarında kâtiplik yaptım. Sabahları otobüslerde gazete sattım, evlere gazete dağıttım. Benzin istasyonlarında araba yıkadım” diyerek anlatıyor.
1965 – 1968 arasında çeşitli işlerde çalıştı. Yeni İstanbul ve Cumhuriyet gazetelerinde düzeltmenlik yaptı. Yazar, Şair arkadaşlarıyla birlikte 1962 – 1964 arasında “Evrim”, 1967 ‘de “Alan 67” dergisini yayınladı. İlk şiirlerini 1971 yılında “Kuş Tufanı” adlı şiir kitabında topladı. 1972 – 1974 yıllarında “Yeni A” dergisinde yazı işleri müdürlüğü sorumluluğunu üstlendi. Gazetelerde sanat sayfaları hazırladı. Değişik gazetelerde köşe yazarlığı yaptı. En son BirGün gazetesinde yazarken veda etti yaşama.
Sevdiğim şairlerdendi, daha doğrusu şiirlerini sevdiğim şairlerdendi. Şiirleriyle tanıyıp sevdiğim şairlerden Refik Abi. 74 yaşam yılı bırakarak geride, “ayrılık ne yana düşer usta, ölüm ne yana düşer? ” dedirten bir soruya yanıt vermeden gitti bu kez. Hem şiirin, hem de şiirlerini dize dize yazdığı emekçilerin kaybı.
Şiirler bıraktı bize, şairlik bıraktı mısra mısra. Güle güle usta. Ayrılık bizden yana düştü bu kezde, ölüm bizden yana düştü.
“Bahtına şivan düşe çocukluk
Yurduna şivan umutsuzluk
Zulmüne şivan düşe yoksulluk
Rahmine şivan düşe gurbet
Sesine şivan düşe hasret”
dedi Refik Durbaş.
“Yazılsam ayrılığın menziline
Söz nereye Uçar,
Yalnızlık nereye sensiz
Nereye acılar.
Nereye Uçar gökyüzü
Ses nereye Uçar
Öyle sevmişim ki seni
Ölüm nereye bensiz”
derken Refik Durbaş, ölüme “ben” oldu şiirli Sevdasıyla.
Ayrılığın menziline yazılıp gitti Refik Abi de bir yıl önce bugün. Söz uçar oldu, ses Uçar oldu. 74 yıllık bir yaşam, 74 yıllık bir şiir emekçiliği bıraktı geride. Umutlar uçuşur, özlemler uçuşurdu dize dize gelip konardı yürek dalına.
Üretken bir şair, üretken bir yazar olarak kültür Sanat cephesinin emekçisi olan Refik Durbaş’ın geride, emekçilere armağan bıraktığı eserleri:
ŞİİRLERİ:
RÖPORTAJ:
İNCELEME:
DENEME:
ANTOLOJİ:
YENİLEŞTİRME:
REFİK DURBAŞ’IN ALDIĞI ÖDÜLLER:
1979 Yeditepe Şiir Armağanı, Çırak Aranıyor ile 1983 Necatigil Şiir Ödülü, Nereye Uçar Gökyüzü ile 1993 Halil Kocagöz Şiir Ödülü, Menzil ile 2014 PEN Türkiye Şiir Ödülü aldı.
Şiirler bıraktı bize, şairlik bıraktı mısra mısra. Güle güle usta. Ayrılık bizden yana düştü bugün yine, ölüm senden/bizden yana düştü. ,
Gün ömre düşsün, yaşamak bize Şiirsiz kalmadan. Yürek dalınıza Gönlünüzdeki düşsün.
